Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου 2010

Μέλη χωρίς κόμμα

Με βάση τη συζήτηση που προκάλεσε η τελευταία μου ανάρτηση στο ιστολόγιο Αριστερή Στρουθοκάμηλος, να προσθέσω ορισμένες σκέψεις για το «τι να κάνουμε» για να μην προδοθούν οι ελπίδες που γέννησε το νέο κόμμα από τους καρεκλοκένταυρους της κομματικής ιεραρχίας, που υπάρχουν παντού, έως τους διαπλεκόμενους «κριτές» των ΜΜΕ και του κατεστημένου.

Στο δημοκρατικό και κρατικοδίαιτο πάρτυ της Μεταπολίτευσης, η συμμετοχή σε ένα κόμμα αποτελούσε ενίοτε προσωπική προσφορά, αλλά σίγουρα αξίωση συμμετοχής και εξουσίας: συμμετοχής στη λήψη των αποφάσεων, με την ελπίδα ότι θα μπορούσε το άτομο ή η συλλογικότητα να αποκτήσει ιδιαίτερο βάρος στους πολύπλοκους και γραφειοκρατικούς μηχανισμούς λήψης αποφάσεων και τελικά να πολλαπλασιάσει την κοινωνική του επιρροή μέσω αυτών. Το πάρτυ αυτό είναι προορισμένο να απωλέσει είτε τον δημοκρατικό, είτε τον κρατικοδίαιτο χαρακτήρα του, και βεβαίως η επιδίωξη της δημοκρατικής αριστεράς είναι το δεύτερο. (Για την υπόλοιπη αριστερά δεν είμαι σίγουρος, χα, χα, την είπα πάλι την κακία μου.)

Αυτό σημαίνει, πρακτικά, την εγκαθίδρυση της λογοδοσίας για όλες τις εξουσίες σε όλα τα επίπεδα: όπως ο κακός δημόσιος υπάλληλος δε θα μπορεί να κρύβεται πίσω από το γκισέ και το χαμηλό του μισθό και να αρνείται την κατάχρηση της εξουσίας που διαπράττει με το να αρνείται να εξυπηρετήσει τους συμπολίτες του, όπως ο διευθυντής ενός μεγάλου καναλιού δε θα μπορεί να κρύβεται πίσω από την υποτιθέμενη αξιοπιστία του ιδιωτικού τομέα για να κρύψει τις παλιές και νέες του αμαρτίες με το δημόσιο (ωχ, κάρφωσα κανέναν;), έτσι και τα κόμματα ή τα κομματικά στελέχη δε θα μπορούν μέσω του μεγέθους τους να κρύβουν την εξουσία που ασκούν και τις ευθύνες που τους αναλογούν. (Σημειώνω εδώ ότι όλα τα μεγέθη χρησιμοποιούνται για να κρύψουν ευθύνες: τα μικρά, υποτίθεται, δεν έχουν ευθύνες, λες και η διαχείριση της ελπίδας δεν είναι τεράστια ευθύνη, ενώ τα μεγάλα, υποτίθεται, λόγω του φορτίου που σηκώνουν δικαιούνται να κάνουν αμαρτίες και απατεωνιές.)

Ένα κόμμα που επιδιώκει μία τέτοια λογοδοσία οφείλει να λειτουργεί έτσι· δε χρειάζεται όμως, ούτε μπορεί, αυτό να γίνει μέσω θεσμισμένων διαδικασιών μόνο. Ο καλύτερος τρόπος είναι η δημιουργία μίας «ελεύθερης αγοράς» δράσεων, όπου άτομα και ομάδες, σε χλιαρή σχέση με τον κομματικό μηχανισμό, θα επιδιώκουν να βρίσκουν τρόπους για να προωθούν τους κοινούς πολιτικούς στόχους. Οι πιο επιτυχημένοι από αυτούς θα επηρεάσουν, αναπόφευκτα, την πορεία του κόμματος, ανεξάρτητα από τις επιδιώξεις της κομματικής γραφειοκρατίας. Για όσους ενδιαφέρονται για την υπόθεση της Δημοκρατικής Αριστεράς, σημειώνω ότι ακριβώς αυτό έγινε και στο Συνασπισμό, με τη Ανανεωτική Πτέρυγα να χάνει κατά κράτος από την πολύ πιο δυναμική ομάδα Τσίπρα. Έτσι, ενώ ένας τέτοιος μηχανισμός «φυσικής επιλογής» δεν εγγυάται το βέλτιστο περιεχόμενο (και ποιος μπορεί να το εγγυηθεί; τα αποτελέσματα, πάντως, θα είναι καλύτερα όταν υπάρχει αίσθηση συντροφικότητας, καθαρές προθέσεις και κοινωνικός δυναμισμός, προϋποθέσεις που απουσίαζαν από τον Συνασπισμό), σίγουρα καθοδηγεί τις προσπάθειες και τις αγωνίες πολλών μελών προς μία πιο δημιουργική κατεύθυνση.

Ας δημιουργηθούν, λοιπόν, «ομάδες φίλων», χωρίς την έγκριση των μηχανισμών, και ας αναλάβουν όλες από ένα έργο. Από θεματικές ομάδες μέχρι ομάδες υποστήριξης μιας υποψηφιότητας ή επίτευξης συγκεκριμένων στόχων· μέλη, που δε χρειάζονται το κόμμα. Ας αγωνιστούμε όλοι για να γίνουμε χρήσιμοι στην κοινωνία, αντί να σπαταλάμε την ενέργειά μας για να πείσουμε ο ένας τον άλλο. Η καλή ηγεσία πρέπει να αφουγκράζεται και να δίνει διέξοδο στις αγωνίες των μελών - και αν δεν το κάνει, θα ανατραπεί. (Να την πω πάλι την κακία μου; Δεν ξέρω όλους τους κυρίους στην επίσημη φωτογραφία από την ομιλία του Κουβέλη στη ΔΕΘ, αλλά ελπίζω στο μέλλον να μη βλέπουμε τέτοιες εικόνες - μόνο άντρες, κανένας νέος, και πάντα οι ίδιοι παρά τω προέδρω.)

Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010

Συν και πλην για τη Δημοκρατική Αριστερά.

Μετά από μερικούς μήνες αυτόνομης παρουσίας της ΔΑ, έχουμε και λέμε:

ΣΥΝ: Το timing. Δε θα υπήρχε τίποτα πιο εκνευριστικό από το να ήταν ακόμα η Ανανεωτική Πτέρυγα στο Συνασπισμό και να χρεωνόταν για άλλη μια φορά τις τραγικές αποτυχίες του ΣΥΡΙΖΑ. Φεύγοντας, τους άφησε να αλληλοσπαράζονται σε ένα θέατρο που, αν έχεις έντονη την αίσθηση του μαύρου χιούμορ, μπορεί να βρεις διασκεδαστικό.

ΣΥΝ: Οι θέσεις. Το πιο βαρετό θα ήταν αποχωρώντας να την κατέτρυχε η αγωνία πώς θα παρουσιαστεί ως αριστερή· αντί γι' αυτό, βλέπουμε ένα σχήμα που φαίνεται διατεθειμένο να επαναδιαπραγματευτεί και να επικαιροποιήσει την έννοια της Αριστεράς, χωρίς παρωπίδες και κοιτώντας κατάματα την πραγματικότητα.

ΣΥΝ: Οι πρωτοβουλίες. Αναφέρομαι στις δημοτικές εκλογές, όπου συνειδητοποίησε τι θα πει και τι προϋποθέτει η πραγματική αλλαγή, και ανάγκασε και το ΠΑΣΟΚ να την υιοθετήσει. (Θυμίζω στους διάφορους «αριστερούς» ότι επί Αλαβάνου αυτό το έλεγαν μεγάλη νίκη - ακόμα ακούμε για «τη γενιά του άρθρου 16» - ενώ τώρα μας έχουν ζαλίσει στην κλαψομουνίαση.)

ΠΛΗΝ: Η αγοραφοβία - ως προς τα μέλη. Θα περίμενε κανείς από την πρώτη μέρα το νέο σχήμα, που φιλοδοξεί να βρίσκεται πολύ πιο κοντά στις αγωνίες και τα προβλήματα του μέσου ανθρώπου από την παραδοσιακή Αριστερά, να άνοιγε τις πόρτες του από την πρώτη μέρα και να έλεγε «περάστε κόσμε». Ακόμα περιμένω να δω μία τέτοια πρόσκληση, έστω στην ιστοσελίδα, ενώ αντιθέτως μου δίνεται η εντύπωση ότι η εγγραφή μελών γίνεται με «προσκλήσεις» οι οποίες, προφανώς, διακινούνται από και προς τις παλιές καραβάνες της «Ανανέωσης».

ΠΛΗΝ: Η αγοραφοβία - ως προς τα κινήματα. Διακηρύξαμε (γιατί;) ότι δε θα ανεβάζαμε ποτέ πανώ στην Ακρόπολη, δε φαίνεται να ασχολούμαστε και να ενθαρρύνουμε κινήματα πολιτών και νεολαίας, και έτσι δεν αμφισβητούμε τον μιντιακό τρόπο άσκησης πολιτικής. Εκτός από την ιδιαίτερη πίκρα που νιώθεις όταν επιβεβαιώνονται κατηγορίες των αντιπάλων σου, αναρωτιέμαι, δε διδαχτήκαμε τίποτα από την (πρόσκαιρη, έστω) επιτυχία της εποχής του Αλαβάνου; Back to ΕΑΡ;

ΣΥΝ: Τα χαμηλά ποσοστά (ναι, συν!). Διότι όσοι περίμεναν ότι «υπάρχει χώρος» μεταξύ ΠΑΣΟΚ και αριστεράς που θα καλύπταμε, θα αναγκαστούν (ελπίζω!) να αναγνωρίσουν ότι κανένας χώρος δεν «υπάρχει» αλλά πρέπει να τον δημιουργήσεις. Και για να δημιουργήσεις χώρο πρέπει να δημιουργήσεις γεγονότα - αυτό συνδέεται και με το προηγούμενο. Άντε λίγος ακτιβισμός, ρε παιδιά, μέχρι πότε θα εκφράζουμε τις διαφωνίες μας με την κυβέρνηση και με την υπόλοιπη Αριστερά διακριτικά;

ΠΛΗΝ: Η προσωπική μου συνεισφορά στο εγχείρημα: μηδέν. Όχι έκπληξη, ίσως, αλλά σίγουρα στα πλην (για εμένα).

Τελειώνοντας, δύο προφανείς διαπιστώσεις: 1) Είναι ακόμα αρχή, και εύχομαι καλή τύχη και πορεία. 2) Μ'όλη μου την κριτική, εδώ «την ψάχνω». Πού αλλού;

Κυριακή 12 Σεπτεμβρίου 2010

Ο σπασίκλας

Ο σπασίκλας ο μαθητής δε θα πετύχει στη ζωή του. Μόλις βγει από τη γυάλα του σχολείου θα συνειδητοποιήσει πόσο λίγα εφόδια έχει, πόσο λίγο γνωρίζει τον κόσμο και πόσο άχρηστη ήταν η παπαγαλία. Ο καλός ο μαθητής δεν ταυτίζεται με τον σπασίκλα: είναι αυτός που αντί για την παπαγαλία στοχεύει στην κατανόηση, δεν νοιάζεται για τους βαθμούς αλλά για τη μάθηση, δε φοβάται να πειραματιστεί, να ζήσει μια φυσιολογική ζωή, να αντιμιλήσει στον δάσκαλο όταν θεωρεί ότι αυτό είναι το σωστό. Οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους μαθητές δεν καταλαβαίνουν τη διαφορά ανάμεσα στον καλό μαθητή και τον σπασίκλα· λίγο ο φθόνος της επιτυχίας, λίγο που βαριούνται να προσπαθήσουν, λίγο που τους φταίνε για τα πάντα οι καθηγητές και τα θέματα των εξετάσεων. Κάποιοι από αυτούς υπολογίζουν ότι όταν μεγαλώσουν θα βολευτούν σε μια τεμπέλικη δουλειά, ή θα τους ταχτοποιήσουν επαγγελματικά οι γονείς τους. Πιο πολύ ενδιαφέρον έχει η πορεία που ακολουθούν ορισμένοι αλητάμπουρες, θηριάκια απείθαρχα· από αυτούς άλλοι θα καταστραφούν, άλλοι θα χρησιμοποιήσουν το ταλέντο τους για να πετύχουν, συνήθως καταφέρνοντας να κουμαντάρουν και να αξιοποιήσουν το σύστημα καλύτερα απ' όλους, παρά πολεμώντας το.

Ο σπασίκλας μαθητής είναι η κυβέρνηση· παπαγαλίζει τις συμβουλές των ξένων, που νοιάζονται κυρίως για τη σωτηρία των τραπεζών τους, χωρίς να αναρωτιέται πού οδηγεί αυτό. Ο καλός ο μαθητής θα θέλαμε να είναι η Δημοκρατική Αριστερά (και οι συγγενείς δυνάμεις, π.χ. Οικολόγοι Πράσινοι): να υποδεικνύει το σωστό, να μη φοβάται να αμφισβητεί τόσο τις οδηγίες του «δασκάλου» όσο και τις βολικές βεβαιότητες των υπολοίπων. Το κατά πόσο το έχει καταφέρει, θα το συζητήσω σε επόμενη ανάρτηση. Οι υπόλοιπη αριστερά και η δεξιά έχουν χάσει το «τρένο» της «μάθησης»: δεν κάνουν τον κόπο να απαντήσουν το βασικό ερώτημα «πού θα βρεθούν τα λεφτά», ισχυρίζονται ότι «ξέρουν καλύτερα» χωρίς να μας λένε τι ξέρουν, για τα πάντα τους φταίει ο δάσκαλος. Κάποιοι (π.χ. πασοκογενείς και παραδοσιακοί δεξιοί) ουσιαστικά νοιάζονται για τη διατήρηση της δυνατότητάς τους να πλουτίζουν παρασιτικά και τεμπέλικα. Άλλοι (Αλαβάνος και σία) χρησιμοποιούν το ταλέντο τους για να «παίξουν» με το σύστημα, αλλά στην ουσία αρνούνται να το πολεμήσουν: κάτι τέτοιο θα απαιτούσε σκληρή δουλειά και ωριμότητα που δε διαθέτουν.

Politics, math and more...

Ένα ιστολόγιο.