Τρίτη 31 Μαΐου 2011

Περί «ξεπουλήματος της Δημόσιας Περιουσίας»

Από το ιστολόγιο «Ροΐδη Εμμονές».

Marcel Duchamp, 1917

Το θέμα δεν εύκολο. Εννοώ ότι θα ήταν απλούστερο να απαντηθεί αν το «Δημόσιο» ήταν Δημόσιο χωρίς τα εισαγωγικά, αν δηλαδή λειτουργούσε με αποκλειστικό σκοπό και προσανατολισμό την ανάπτυξη της χώρας, την εξυπηρέτηση του πολίτη, αν βοηθά, στηρίζει, ενθαρρύνει και προωθεί στην ανάπτυξη ενός κοινωνικού κράτους, στην ανάπτυξη της γενικότερης παιδείας, κοινωνικής αλληλεγγύης και στέκονταν δίπλα σου ευχαρίστως όποτε το χρειαστείς, δηλαδή σου έδινε πάντα, μα πάντα την εντύπωση ότι υπάρχει αποκλειστικά και μόνο για σένα, θα σου θύμιζε καθημερινά ότι δεν ξεχνά ότι υπάρχει λόγω της φορολογικής σου συνεισφοράς, ότι υπάρχει για να σε υπηρετεί, θα έδειχνε σε κάθε του ενέργεια ότι εσύ, και μόνο εσύ είσαι το δημιούργημα και το αφεντικό του.

Έχει ή· παρέχει το σύγχρονο ελληνικό δημόσιο τέτοια ποιοτικά χαρακτηριστικά αντάξια της ιδιότητάς του; Την απάντηση την ακούω καθημερινά από όλους εμάς, άλλωστε δεν τολμά να εγκαταλείψει τα χείλη και το νού μας. Η νοσηρότητα με την οποία μας απασχολεί η παρουσία αυτού του εκτρώματος ονόματι «δημόσιο», είναι πέρα από κάθε χαρακτηρισμό.

Με τα παραπάνω δεν θέλω να υποστηρίξω ότι αν ορισμένες στρατηγικής σημασίας δημόσιες επιχειρήσεις έπεφταν στα χέρια του ιδιωτικού κεφαλαίου θα ήταν τα πράγματα καλύτερα…

Όμως, ας σκεφτούμε λίγο, έστω κι αν η σοβαρή σκέψη είναι πλέον αγγαρεία, μήπως αυτό το «ξεπούλημα της Δημόσιας περιουσίας» που για αυτό, τόσες δηλώσεις, διαδηλώσεις, πορείες και θορύβους έχουμε ζήσει και ζούμε δεν ξεπουλιέται συνεχώς από την εποχή ακόμα (και λίγο πριν!) της ίδρυσης του ελληνικού Έθνους-Κράτους;

Σκεφτείτε αν διαχρονικά, ο πολίτης αυτής της χώρας, έχει ποτέ αναπτύξει σχέσεις φιλίας, εμπιστοσύνης, συνεννόησης, αγαστής αλληλεγγύης και συνεργασίας με αυτό το…δημόσιο (Κράτος). Μήπως η κοινωνία δεν ήταν πάντα σε σύγκρουση με αυτό το δημόσιο και τις πολυπλόκαμες δομές του; Μήπως δεν γνωρίζουμε (όντως δεν το γνωρίζουν πολλοί) ότι οι πελατειακές σχέσεις αυτού του πελατειακού συστήματος εξουσίας προϋπήρχαν του ίδιου του κράτους και κατ’ επέκταση αυτού που αποκαλούμε σήμερα δημοσίου και που συνεχίζει απρόσκοπτα, με τα ίδια χαρακτηριστικά, έως τις μέρες μας; Σκεφτείτε μόνο: πόσες φορές άκουσε αυτός ο λαός, από προεκλογικά μπαλκόνια, την «επανίδρυση του Κράτους»… το άκουσμα μιας τέτοιας «εξαγγελίας», είναι από μόνη της μια ομολογία, μία ακριβής περιγραφή ενός σαθρού οικοδομήματος.

Τι λέγεται γενικώς: Αυτό το δημόσιο, δεν θέλουμε να μας το πειράξει κανείς, όποιος τολμήσει να πουλήσει μέρος της περιουσίας του, είναι προδότης, εξυπηρετεί συμφέροντα του κεφαλαίου και της πλουτοκρατίας, διότι το δημόσιο εξυπηρετεί το λαό. Τι λέγεται ειδικώς: Αύριο στο σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας, το δημόσιο θα είναι το όπλο το οποίο θα συμβάλλει ώστε τα μέσα παραγωγής να περιέλθουν στα χέρια των εργαζομένων για την οικοδόμηση της λαϊκής εξουσίας.

Τα παραπάνω απλοϊκά αξιώματα απαντιούνται πανεύκολα, θα μπορούσε κάποιος να δώσει πάνω από εκατό εύστοχες απαντήσεις. Διαλέγω πρόχειρα μερικές.

Πρώτο, αυτό το πράγμα δεν είναι Δημόσιο.

Δεύτερο, το δημόσιο, ειδικά τέτοιου «τύπου» αποτελεί τροχοπέδη σε οποιοδήποτε πρόοδο, πόσο μάλλον να συμβάλει στον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό μιας κοινωνίας, το κράτος όταν παίζει το ρόλο του μονοπωλίου (Μαρξ, «Το Κεφάλαιο») ο μηχανισμός του δεν θα μπορούσε από τη φύση του να εξυπηρετήσει το λαό (Ένγκελς, «Η καταγωγή της οικογένειας, της ατομικής ιδιοκτησίας και του κράτους»)…

Τρίτο, για όλα αυτά, τα μεν ή και τα δε, χρειάζεται Παιδεία που να υποστηρίζεται από κατάλληλο εκπαιδευτικό σύστημα. Νομίζω ότι δεν έχει κανένα νόημα να συνεχίσω…

Οι μίζες, οι υπερτιμολογήσεις, τα ασύλληπτα ποσά που διαχειρίζονται ορισμένοι –σε εξέχουσες θέσεις στη βουλή και στο δημόσιο- δεν είναι κατάχρηση, ξεπούλημα των χρημάτων του φορολογούμενου πολίτη (άρα της δημόσιας περιουσίας); Η αδιαφάνεια στις δοσοληψίες, οι υπόγειες διαδρομές στην αγορά προϊόντων ή υπηρεσιών, η μεταφορά των «περισσευούμενων» κονδυλίων σε τράπεζες του εξωτερικού, τις off-shores, το αχανές, αδιάφορο βλέμμα προς τ’ άπειρο ενός στελέχους-υπαλλήλου της πολεοδομίας, της εφορίας, κ.α. υπηρεσιών που δεν «βλέπει φως» (χρήμα) σε πολίτη που δεν προτίθεται να λαδώσει, είναι αξίες που πρέπει να τις υπερασπιστούμε πάση θυσία, προς διαφύλαξη του «δημόσιου πλούτου»;

Εντύπωση προκαλεί ότι σε καμία εργατική, κυρίως δημοσιοϋπαλληλική, κινητοποίηση δεν συμπεριλαμβάνεται κανένα από τα προαναφερόμενα… συμπτώματα, έστω για το άλλοθι, ότι γνωρίζουν τι σημαίνει να υπηρετείς το λαϊκό συμφέρον.

Δεν καταλαβαίνω.

…..

ΥΓ:
Το παραπάνω πρόχειρο, σύντομο κείμενο, αποτελεί μέρος μιας απόδειξης, απολογίας ενός οργάνου της ΝΤΠ (Νέας Τάξης Πραγμάτων), ενός εχθρού της Εργατικής Τάξης και της προόδου γενικώς.

Δευτέρα 30 Μαΐου 2011

Ο Κουβέλης χάνει τη μάχη με το χρόνο


Η Δημοκρατική Αριστερά δεν έχει την πολυτέλεια σήμερα να συνεννοείται μόνο με αριστερούς.

Οι ελπίδες που δημιουργήθηκαν μέσα σε μία μικρή κοινότητα αριστερών όταν δημιουργήθηκε η Δημοκρατική Αριστερά, φάνηκε να βρίσκουν ευρύτερο ακροατήριο πριν τις δημοτικές εκλογές, τότε που σε μία κίνηση θαρραλέα και με εξαιρετική αίσθηση των προσδοκιών της κοινωνίας ο Φώτης Κουβέλης πρότεινε για δημάρχους Αθήνας και Θεσσαλονίκης δύο ανθρώπους που θα ανέτρεπαν καθεστώτα δεκαετιών και θα έδιναν μία άλλη πνοή στην πολιτική ζωή. Δυστυχώς, η πορεία του κόμματος έκτοτε ακολουθεί, με αυξανόμενους ρυθμούς, την «αριστερή πεπατημένη» από ένα συνέδριο με λίστες και οπαδιλίκι μέχρι τις πρόσφατες, άνευ περιεχομένου, ακροβατικές ανακοινώσεις για την οικονομία.

Ταυτόχρονα, ο κοινωνικός αναβρασμός είναι μεγάλος και πολυάριθμοι μέτοχοι του δημοσίου λόγου απευθύνουν απελπισμένες εκκλήσεις για την ανάδειξη μίας δύναμης που θα ανατρέψει τη «μοιρασιά» της μεταπολίτευσης, τη στιγμή που αποκαλύπτεται όλο και περισσότερο η απροθυμία της κυβέρνησης να το πράξει. Όπως θα εξηγήσω παρακάτω, οι προϋποθέσεις για να σχηματιστεί μία τέτοια πολιτική δύναμη υπάρχουν· ας ξεκαθαρίσει λοιπόν η ηγεσία της ΔΑ αν ενδιαφέρεται να παίξει έναν τέτοιο ρόλο (δυστυχώς, μιλάω για «ηγεσία» και έβαλα στον τίτλο τον Κουβέλη, διότι δεν έχω πεισθεί ότι μετράει η γνώμη κανενός άλλου από μίας χούφτας ατόμων), και αν όχι ας μας το πει ώστε να αναζητήσουμε αλλού τη λύση.

Για πολλούς από εμάς η κρίση έχει ανατρέψει, ίσως όχι τόσο πολύ τις απόψεις μας αυτές καθαυτές, αλλά σίγουρα τις ιεραρχήσεις και τις προτεραιότητες. Έχουμε συνειδητοποιήσει, λόγου χάρη, ότι σε όλο το φάσμα από αριστερά προς τα δεξιά υπάρχουν άνθρωποι που υπερασπίζονται λυσσαλέα τα άδικα προνόμια ορισμένων κοινωνικών ομάδων, είτε αυτές είναι τα λεγόμενα «ρετιρέ» των ΔΕΚΟ είτε οι σύλλογοι των δικηγόρων, μηχανικών και άλλων «ευγενών» επαγγελμάτων. Έχουμε συνειδητοποιήσει πόσο δύσκολο είναι να επιβληθεί οποιαδήποτε αλλαγή σε αυτές τις κοινωνικές ομάδες και, επομένως, πόσο αναγκαία είναι η συμμαχία ενός όσο το δυνατό ευρύτερου φάσματος δυνάμεων προκειμένου να περάσουν ορισμένες αλλαγές. Έχουμε βρεθεί σε πολλές συζητήσεις να συμφωνούμε περισσότερο με τους δεξιούς παρά με τους αριστερούς συνομιλητές, και νομίζω ότι έχουμε αρχίσει να συνειδητοποιούμε ότι μ'όλες τις διαφορές απόχρωσης και γλώσσας, μπορεί να λέμε πολύ παρόμοια πράγματα με ορισμένους από τους πρώτους. Ένα απλό παράδειγμα: πολλοί ομνύουν στο δεξιό φιλελευθερισμό επειδή βλέπουν τις αποτυχίες του κράτους, δεν ανέχονται τα λεφτά των φορολογούμενων να σπαταλώνται, και πιστεύουν ότι με τη μεταβίβαση ορισμένων κομματιών του κράτους στον ιδιωτικό τομέα θα λυθεί ο γόρδιος δεσμός της διαπλοκής και της αργομισθίας. Άλλοι, αριστερά σκεπτόμενοι, βλέπουν στις αποτυχίες του κράτους την προδοσία του κοινωνικού συμβολαίου και την ιδιοποίηση από ορισμένες κοινωνικές κατηγορίες των Δημοσίων Αγαθών· και ελπίζουν σε μία επανίδρυση του κράτους που θα το απαλλάξει από όλα αυτά τα δεινά. Εκ πρώτης όψεως, οι δύο απόψεις διαφέρουν πολύ στο δια ταύτα· ποια υπηρετεί καλύτερα το λαϊκό συμφέρον; Ας ξεκαθαρίσουμε πρώτα ποια είναι η χειρότερη λύση από την άποψη του λαϊκού συμφέροντος: Η χειρότερη λύση είναι η διατήρηση της τωρινής κατάστασης, όπου πληρώνουμε ακριβά για δημόσια αγαθά που δεν έχουμε αυτό δηλαδή που υποδεικνύει επί της ουσίας ο Τσίπρας με το φιλαράκι του τον Παπασπύρο και τους υπόλοιπους του ΠΑΣΟΚ που θέλει να μαζέψει στο κόμμα. Τώρα, μια πιο προσεκτική παρατήρηση θα δείξει ότι οι δύο απόψεις που αναφέρθηκαν δε διαφέρουν δα και τόσο πολύ, διότι καμία δεν εξηγεί λεπτομερώς με ποιον τρόπο, ιδιωτικό ή δημόσιο, θα καταλήξουν τα αγαθά στο λαό. Σε περιόδους ευμάρειας θα μπορούσαμε να συζητάμε περί των διαφορετικών προσεγγίσεων επί μακρόν. Σήμερα, σε συνθήκες κρίσης, το μόνο που έχει σημασία είναι ο κοινός παρονομαστής: η σημερινή κατάσταση των προνομίων και του διεφθαρμένου κράτους πρέπει να ανατραπεί ριζικά.

Τώρα, δεν ξέρω τι ακριβώς θα πει «δεξιοί φιλελεύθεροι», στην πραγματικότητα οι διαφορές μεταξύ όσων αυτοπροσδιορίζονται έτσι είναι όσο μεγάλες και οι διαφορές μεταξύ αριστερών, αλλά το θέμα μας δεν είναι αυτοί παρά μία μεγάλη μάζα πολιτών και σκεπτόμενων ανθρώπων, χωρίς ταμπέλες, που είναι έτοιμη να στηρίξει αλλαγές λογικές και ριζικές που θα έχουν θετική επίπτωση και στο πρόβλημα του ελλείμματος, και στο ζήτημα της οικονομικής ανάπτυξης, και στο μέγα ζήτημα (για αριστερούς, τουλάχιστον) της βελτίωσης των δημοσίων αγαθών. Δε θα μπω στη συζήτηση συγκεκριμένων αλλαγών, ιδέες υπάρχουν πολλές. Αυτό που δεν υπάρχει είναι: 1) πρωτοβουλία (να πάψουμε να είμαστε οι σχολιαστές των γεγονότων), 2) διάθεση συνεννόησης ας το καταλάβουμε ότι οι αλλαγές απαιτούν συναινέσεις και όχι «αυτόνομες φωνές» και «αυτόνομες καθόδους στις εκλογές», 3) θάρρος και πυγμή και 4) νέα πρόσωπα με καλές ιδέες και διάθεση να προσφέρουν (δεν εννοώ ηλικιακά νέα, θυμίζω τον Καμίνη και τον Μπουτάρη). Πολλοί γνωστοί μου θεωρούν αστείο ότι περιμένω «πυγμή» από το συγκεκριμένο κόμμα· όσο για τα νέα πρόσωπα αυτά δυστυχώς δε θα προκύψουν εάν τα παλιά δε συνειδητοποιήσουν την ανεπάρκειά τους και δεν πάψουν να συμπεριφέρονται ως βουλευτές σε επετηρίδα. Με βάση όμως τη γενική ανυπαρξία υγιών πολιτικών δυνάμεων και την εκτίμησή μου σύμφωνα με την οποία το πολιτικό στίγμα μιας δημοκρατικής αριστεράς είναι πολύ κοντά στις δυνατότητες της κοινωνίας για πολιτικές συγκλίσεις, νιώθω την ανάγκη να απευθύνω μία τελευταία έκκληση.

Τρίτη 10 Μαΐου 2011

Νίσυρος και γεωθερμία


Η έννοια της ανάπτυξης στην Ελλάδα ήταν πάντοτε άρπα-κόλλα, ρουμς του λετ, αυθαίρετα κλπ. Με βασικό χαρακτηριστικό την διαρκή αψήφιση των νόμων, σε αγαστή συνεργασία του διεφθαρμένου δημόσιου τομέα με μικρά και μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, αλλά πάντα σε βάρος του περιβάλλοντος και του συλλογικού μας μέλλοντος.

Αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στις πολιτικές συζητήσεις, διότι αγνοώντας το βαδίζουμε το δρόμο προς την κόλαση εφοδιασμένοι με τις καλύτερες προθέσεις.

Αφορμή για αυτά τα σχόλια είναι μία συζήτηση που έγινε στο buzz σε σχέση με την προοπτική δημιουργίας ενός γεωθερμικού εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής στο ηφαίστειο της Νισύρου, ενός από τους ομορφότερους και πιο παρθένους τόπους της Ελλάδας. Δεν καταδικάζω καμία άποψη, είτε υπέρ είτε κατά, διότι στο κάτω-κάτω η αναζήτηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας είναι κατ' αρχήν θετική, και οι περιβαλλοντικές/κοινωνικές συνέπειες του λιγνίτη τεράστιες. Καταδικάζω όμως την υποκρισία όσων συζητούν για έναν τέτοιο τόπο-διαμάντι χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικότητες του ελληνικού κράτους, με πρώτους πρώτους τους εκπροσώπους του ελληνικού κράτους που δε θα είναι πουθενά την επόμενη μέρα για να λογοδοτήσουν. Υπάρχει και το προηγούμενο της Μήλου που είναι πολύ αρνητικό. Παραθέτω εδώ ένα παλαιότερο άρθρο τριών Νισύριων επιστημόνων που εξηγεί κάποιες από τις πιθανές επιπτώσεις ενός τέτοιου εργοστασίου.

Σημείωση: Δεν έχω καμία σχέση με τον συλλογικό «Πολυβώτη» που άνοιξε πριν δύο μήνες ένα ιστολόγιο για να παλέψει ενάντια στο γεωθερμικό εργοστάσιο. Αλλά τους συγχωρώ για την κλοπή του ψευδωνύμου και τους εύχομαι επιτυχία!

Των Νίκου Νικολόπουλου, Ανδρέα Σφακιανάκη και Νίκου Φραντζή.

Politics, math and more...

Ένα ιστολόγιο.