Μέλη χωρίς κόμμα

Με βάση τη συζήτηση που προκάλεσε η τελευταία μου ανάρτηση στο ιστολόγιο Αριστερή Στρουθοκάμηλος, να προσθέσω ορισμένες σκέψεις για το «τι να κάνουμε» για να μην προδοθούν οι ελπίδες που γέννησε το νέο κόμμα από τους καρεκλοκένταυρους της κομματικής ιεραρχίας, που υπάρχουν παντού, έως τους διαπλεκόμενους «κριτές» των ΜΜΕ και του κατεστημένου.

Στο δημοκρατικό και κρατικοδίαιτο πάρτυ της Μεταπολίτευσης, η συμμετοχή σε ένα κόμμα αποτελούσε ενίοτε προσωπική προσφορά, αλλά σίγουρα αξίωση συμμετοχής και εξουσίας: συμμετοχής στη λήψη των αποφάσεων, με την ελπίδα ότι θα μπορούσε το άτομο ή η συλλογικότητα να αποκτήσει ιδιαίτερο βάρος στους πολύπλοκους και γραφειοκρατικούς μηχανισμούς λήψης αποφάσεων και τελικά να πολλαπλασιάσει την κοινωνική του επιρροή μέσω αυτών. Το πάρτυ αυτό είναι προορισμένο να απωλέσει είτε τον δημοκρατικό, είτε τον κρατικοδίαιτο χαρακτήρα του, και βεβαίως η επιδίωξη της δημοκρατικής αριστεράς είναι το δεύτερο. (Για την υπόλοιπη αριστερά δεν είμαι σίγουρος, χα, χα, την είπα πάλι την κακία μου.)

Αυτό σημαίνει, πρακτικά, την εγκαθίδρυση της λογοδοσίας για όλες τις εξουσίες σε όλα τα επίπεδα: όπως ο κακός δημόσιος υπάλληλος δε θα μπορεί να κρύβεται πίσω από το γκισέ και το χαμηλό του μισθό και να αρνείται την κατάχρηση της εξουσίας που διαπράττει με το να αρνείται να εξυπηρετήσει τους συμπολίτες του, όπως ο διευθυντής ενός μεγάλου καναλιού δε θα μπορεί να κρύβεται πίσω από την υποτιθέμενη αξιοπιστία του ιδιωτικού τομέα για να κρύψει τις παλιές και νέες του αμαρτίες με το δημόσιο (ωχ, κάρφωσα κανέναν;), έτσι και τα κόμματα ή τα κομματικά στελέχη δε θα μπορούν μέσω του μεγέθους τους να κρύβουν την εξουσία που ασκούν και τις ευθύνες που τους αναλογούν. (Σημειώνω εδώ ότι όλα τα μεγέθη χρησιμοποιούνται για να κρύψουν ευθύνες: τα μικρά, υποτίθεται, δεν έχουν ευθύνες, λες και η διαχείριση της ελπίδας δεν είναι τεράστια ευθύνη, ενώ τα μεγάλα, υποτίθεται, λόγω του φορτίου που σηκώνουν δικαιούνται να κάνουν αμαρτίες και απατεωνιές.)

Ένα κόμμα που επιδιώκει μία τέτοια λογοδοσία οφείλει να λειτουργεί έτσι· δε χρειάζεται όμως, ούτε μπορεί, αυτό να γίνει μέσω θεσμισμένων διαδικασιών μόνο. Ο καλύτερος τρόπος είναι η δημιουργία μίας «ελεύθερης αγοράς» δράσεων, όπου άτομα και ομάδες, σε χλιαρή σχέση με τον κομματικό μηχανισμό, θα επιδιώκουν να βρίσκουν τρόπους για να προωθούν τους κοινούς πολιτικούς στόχους. Οι πιο επιτυχημένοι από αυτούς θα επηρεάσουν, αναπόφευκτα, την πορεία του κόμματος, ανεξάρτητα από τις επιδιώξεις της κομματικής γραφειοκρατίας. Για όσους ενδιαφέρονται για την υπόθεση της Δημοκρατικής Αριστεράς, σημειώνω ότι ακριβώς αυτό έγινε και στο Συνασπισμό, με τη Ανανεωτική Πτέρυγα να χάνει κατά κράτος από την πολύ πιο δυναμική ομάδα Τσίπρα. Έτσι, ενώ ένας τέτοιος μηχανισμός «φυσικής επιλογής» δεν εγγυάται το βέλτιστο περιεχόμενο (και ποιος μπορεί να το εγγυηθεί; τα αποτελέσματα, πάντως, θα είναι καλύτερα όταν υπάρχει αίσθηση συντροφικότητας, καθαρές προθέσεις και κοινωνικός δυναμισμός, προϋποθέσεις που απουσίαζαν από τον Συνασπισμό), σίγουρα καθοδηγεί τις προσπάθειες και τις αγωνίες πολλών μελών προς μία πιο δημιουργική κατεύθυνση.

Ας δημιουργηθούν, λοιπόν, «ομάδες φίλων», χωρίς την έγκριση των μηχανισμών, και ας αναλάβουν όλες από ένα έργο. Από θεματικές ομάδες μέχρι ομάδες υποστήριξης μιας υποψηφιότητας ή επίτευξης συγκεκριμένων στόχων· μέλη, που δε χρειάζονται το κόμμα. Ας αγωνιστούμε όλοι για να γίνουμε χρήσιμοι στην κοινωνία, αντί να σπαταλάμε την ενέργειά μας για να πείσουμε ο ένας τον άλλο. Η καλή ηγεσία πρέπει να αφουγκράζεται και να δίνει διέξοδο στις αγωνίες των μελών - και αν δεν το κάνει, θα ανατραπεί. (Να την πω πάλι την κακία μου; Δεν ξέρω όλους τους κυρίους στην επίσημη φωτογραφία από την ομιλία του Κουβέλη στη ΔΕΘ, αλλά ελπίζω στο μέλλον να μη βλέπουμε τέτοιες εικόνες - μόνο άντρες, κανένας νέος, και πάντα οι ίδιοι παρά τω προέδρω.)